CBD, hoe werkt het nu precies?

Leg eens uit, hoe werkt CBD dan?

Dat is de meest gestelde vraag die ik krijg. De vraag die daar direct op volgt is dan, " is het ook wetenschappelijk bewezen?" Op beide vragen krijg je antwoord. 

Het is makkelijk om de voordelen van CBD voor sporters op te sommen. CBD versnelt je herstel van zware inspanning en extreme work outs. Je ervaart minder pijn in je spieren en gewrichten. Het werkt ontstekingsremmend. Je slaapt beter. Je ervaart minder stress. Je concentratie neemt toe tijdens je training of wedstrijd. Je bent volledig in balans. Van CBD verbetert jouw immuniteit tot aan je valt er van af, omdat je minder trek hebt. Dit is zo maar een greep uit de lange rij claims die gemaakt worden bij CBD producten.

In alle claims ligt ergens verklaring die uit een onderzoek is verkregen. Zoals zo vaak is hier wel veel meer uitleg bij nodig dan alleen de claim zoals bijvoorbeeld, van CBD gaan je spieren harder groeien. Theoretisch klopt dit wellicht, de realiteit is heel anders.

Wat je vooraf moet weten om te kunnen begrijpen hoe CBD werkt

CBD komt uit een plant

Laat ik bij het begin beginnen. Probeer je door dit stuk tekst heen te worstelen. Je zal het niet alle terminologie gaan onthouden en dat hoeft ook niet. Het is wel belangrijk voor het antwoord op de vraag, CBD hoe werkt dat dan?

CBD staat voor cannabidiol. Een stof verkregen door extractie uit een plant uit de Cannabis familie. Een stof verkregen uit Cannabis noemen we een cannabinoide. Er zijn op dit moment al 113 stoffen ontdekt die uit de cannabis planten gehaald kunnen worden. CBD, CBG, CBN en THC zijn hier voorbeelden van. Dat kan bijvoorbeeld een hennep plant zijn geweest of een sativa, indica of ruralis. In dit geval is de stof CannaBiDiol dus verkregen uit een plant. We noemen dat een fytocannabinoide. Fyto staat voor: van plantaardige oorsprong. Vanwege de wijdverbreide belangstelling zijn fytocannabinoïden nu geïdentificeerd in veel planten ook buiten de cannabis soorten. Planten zoals bijvoorbeeld; kruidnagel, zwarte peper, echinacea, broccoli, ginseng en wortelen bevatten allemaal fytocannabinoïden.

Cannabinoiden maak je ook zelf

Anandamide is een endocannabinoide. Endo is afgeleid van het Griekse: ἔνδον 'endon' wat "binnen in" betekent. In dit geval binnen in jouw eigen lichaam. Endo is dus lichaamseigen. De stof anandamide speelt een rol bij pijn, depressie, geheugen, vruchtbaarheid en het hongergevoel. De stof wordt in het lichaam afgebroken door hydrolase. De naam anandamide is afgeleid van het woord ananda dat in het Sanskriet 'geluk' of 'gelukzaligheid' betekent. Anandamide is belangrijk in hersendelen die te maken hebben met het geheugen, hogere denkprocessen en controle over de motoriek. Zo wordt na onderzoek de "runners high" toegeschreven aan de stof anandamide en niet aan een toename van endorfine. Ook in chocolade komen drie stoffen voor die sterk op anandamide lijken. Bijvoorbeeld quercetine, theobromine, caffeine en resveratrol (de laatste is veel in het nieuws geweest de laatste tijd) zitten in pure chocolade en je weet natuurlijk dat chocolade afkomstig is van de cacao plant. 

Jouw andere lichaamseigen cannabinoide is 2-Arachidonoylglycerol (2-AG)

2-Arachidonoylglycerol (2-AG) is een endocannabinoïde en een endogene agonist van de CB1-receptor en het primaire endogene ligand (een ligand in de biochemische betekenis van het woord is een molecuul dat aan een ander, doorgaans groter molecuul kan binden, zoals een signaalmolecuul aan een membraaneiwit) voor de CB2-receptor. Het is een ester (een ester is een chemische koolstofverbinding met een bepaalde karakteristieke groep. Esters worden meestal gevormd door de reactie tussen een carbonzuur en een alcohol, maar kunnen ook door andere reacties gemaakt worden, zoals bijvoorbeeld met een zuurchloride in plaats van een carbonzuur) gevormd uit het omega-6 vetzuur arachidonzuur en glycerol. Het is in relatief hoge concentraties aanwezig in het centrale zenuwstelsel, met cannabinoïde neuromodulerende effecten. Het is ook gevonden in moedermelk van zowel runderen als de mens. De chemische stof werd voor het eerst beschreven in 1994-1995, hoewel hij enige tijd daarvoor al was ontdekt. 

Fytocannabinoide, Endocannabinoide en jouw Endo Cannabinoide Systeem (ECS)

Duizelt het je al een beetje? Fyto, ligand, ester en endo zijn niet termen die je dagelijks tegenkomt. Hou nog even vol, straks wordt het makkelijker. Over endo moet ik het toch nog even hebben. Jouw lichaam heeft een endo cannabinoidesysteem (ECS) dat jouw homeostase regelt. Homeostase is de eigenschap van organismen om inwendig het fysiologisch evenwicht te bewaren bij verstoring. Bijvoorbeeld het handhaven van jouw lichaamstemperatuur op ongeveer 36,7º Celsius, ook al is de buitentemperatuur lager of hoger. Of in sporters taal, wanneer jouw hartslag in een high intensity training naar je max gaat zal jouw fysiologisch evenwicht er voor zorgen dat jouw lichaamstemperatuur niet naar de 42 graden schiet. In deze video van Douglas Laboratories wordt de werking van jouw ECS heel duidelijk uitgelegd (wel in het Engels). 

Dit systeem bestaat uit 3 componenten. 1: de moleculen Anandamide en 2-AG binden zich dus aan 2: jouw CB1 en/of CB2 receptoren die de fysiologische balans regelen in jouw lichaam. In de illustratie boven zie je waar deze receptoren zich in jouw lichaam bevinden. 3: Een enzym is een macromoleculaire katalysator die een specifieke chemische reactie in of buiten een cel kan laten verlopen. Het enzym maakt de reactie mogelijk of versnelt de reactie, zonder daarbij zelf te worden verbruikt of van samenstelling te veranderen. Na de reactie keert het enzym weer terug naar de oorspronkelijke toestand en kan het direct weer een reactie versnellen. Een enzym “wacht” totdat de moleculen, waarmee het enzym “aan de slag kan”, bereikbaar zijn. Het enzym klemt zich dan op een plaats aan het substraat, veelal moleculen van voedingsmiddelen, maar dus ook van supplementen zoals alle CBD producten, die ontbonden worden, waar dat past en waartoe het dus geschikt is.

Zo werkt het in theorie

Een voorbeeld: wanneer er vanuit de pre-synaptische cellen veel chemische stoffen losgelaten worden die de receptoren opvangen, zoals bijvoorbeeld glutamaat, dan zorgen de endo cannabinoiden er voor, door zich te binden aan de CB1 receptor, dat het loslaten van deze chemische stoffen geremd of zelfs gestopt wordt. Glutamaat heeft een excitatoire (stimulerende) werking op de post-synaptische zenuwcellen (neuronen). Het speelt een rol in de synaptische plasticiteit waardoor het belangrijk is voor bijvoorbeeld hersenfuncties als jouw stemming. De tegenhanger van glutamaat is GABA. GABA werkt remmend en kalmerend en zorgt voor ontspanning. GABA zorgt voor de productie van endorfinen en verhoogt de alfagolven in je brein. Hier gaat het om evenwicht (homeostase), namelijk hoe meer glutamaat, hoe minder GABA. Een te lage GABA spiegel kan ook voor allerlei neurologische klachten zorgen, waaronder slapeloosheid, bedplassen, migraine, epilepsie en ontstekingen zoals fybromyalgie. Jouw stemming slaat dan in dit voorbeeld om in stress. De endo cannabinoiden zorgen er voor dat de stress verdwijnt doordat de receptoren niet meer glutamaat ontvangen vanuit de transmitters, met als gevolg dat je weer terug komt in balans, de homeostase. Fyto cannabinoiden helpen de endo cannabinoiden. Die fyto cannabiondoiden vind je in onze winkel. 

Zo werkt het in de praktijk

Je bent de nummer 5 in de penalty reeks. Als jij deze maakt dan winnen jullie het toernooi. Slaat de stress toe en kan jij alleen nog maar denken dat je hem ook hoog over kan schieten, dan weet je al wat er in de praktijk gaat gebeuren. Zitten er genoeg endo cannabinoiden in jouw lichaam die de stress signalen remmen of zelfs stoppen dan ben jij in balans en denk jij, rustige aanloop, standbeen plaatsen, niet te veel achterover hangen, lichaam over de bal en vol in de hoek. Goed om te weten dat voldoende endo cannabinoiden je ook sneller van al die blauwe plekken af helpen, veroorzaakt door de rest van jouw team wat op je gedoken is. 

Nu je iets meer van de theorie hebt meegekregen, die je zoals ik al eerder schreef niet allemaal hoeft te onthouden zal ik de meeste claims die er door CBD producenten gemaakt worden met je doornemen en uitleggen hoe dat nou echt werkt. Het belangrijkste wat je van deze biologie en scheikunde les mag onthouden is Homeostase. De balans in jouw lichaam. Zie jouw lichaam als een auto. Als er iets niet goed werkt aan de auto dan zal de auto minder presteren. Lekt de koelvloeistof, dan wordt de motor te heet. Heb je een lekke band, dan kan je niet meer rijden. Is de benzine op dan zal je moeten tanken. Gooi je er de verkeerde brandstof in, dan stopt de auto uiteindelijk vanzelf. Als de auto altijd netjes onderhouden is, dan rijdt de auto als een zonnetje. Is er van alles mis, dan zal de auto nooit zijn topsnelheid halen. Is het een sportwagen? Dan kan je die niet off road gebruiken. Is het een Jeep? Dan gaat je auto niet 240 km per uur. Kan jij niet voetballen? Dan ga je geen penalty benutten. Ben jij 250 kilo zwaar? Dan heb je morgen geen six pack. Neem die stellingen even mee naar de claims op het gebruik van CBD producten. 

CBD vermindert stress

Het eerder genoemde voorbeeld in theorie en de parktijk beschrijft hoe de endo cannabinoiden hun werk doen om stress te verminderen. Het is natuurlijk niet zo dat je door het gebruik van CBD producten nooit meer stress zal hebben. Ook wil ik benadrukken dat de onderzoeken naar de werking van het ECS, wat pas in 1988 ontdekt is, nog volop gaande zijn en nog lang niet in voldoende mate zijn uitgevoerd om ook wetenschappelijk te kunnen bewijzen dat het systeem zo bij ieder mens werkt. Wat zeker belangrijk is, is om de oorsprong van jouw stress te achterhalen. De neuro transmitters zenden niet voor niets de signalen uit om jouw lichaam te laten reageren op een bepaalde manier. In het praktijk voorbeeld gebruikte ik de voetballer die als laatste de beslissende penalty moet nemen. Stel je eens voor dat jij die voetballer bent, maar in je hele leven heb jij nog nooit eerder gevoetbald, laat staan dat je überhaupt een bal kan trappen. Je weet niet hoe dat moet. Ga er maar vanuit dat de hoeveelheid aan signalen die jouw transmitters sturen hoog is. Jij staat namelijk te trillen op je benen en alles in jouw hoofd denkt hoe ga ik dit in godsnaam doen en waarom sta ik hier? Ik heb nog nooit een strafschop genomen, dit moet een nare droom zijn. In deze situatie kom je serieus endo cannabinoiden te kort om jouw balans te herstellen. Ook al heb je een enorme hoeveelheid aan fyto cannabinioden (fyto is planten, weet je nog?) geslikt uit onze winkel om de endo cannabinoiden (endo is lichaamseigen 😉) aan te vullen, je gaat dat echt niet compenseren en omdat jij gewoon geen bal kan trappen, ga je niet door CBD opeens wel die winnende penalty benutten. CBD vermindert stress, maar bij jou nu even niet. CBD helpt dus wel, maar je moet wel een penalty kunnen nemen om te beginnen. Het gaat dus om de balans (Homeostase). CBD vermindert stress ja, maar alleen als het verschil met de basis niet abnormaal hoog is. 

CBD versnelt je herstel

Wanneer je sport zal je ook moeten herstellen. En herstellen kan alleen met rust, Er zijn tegenwoordig veel handige "wearables" op de markt die jouw herstel ook bijhouden. Ik ben zelf een groot fan van de WHOOP™️, omdat je daar ook je dagelijkse inname in Mg van CBD kunt bijhouden, maar de Apple Watch, Fitbit, Polar, Garmin en Suunto werken natuurlijk ook prima. Ik neem je weer even mee terug naar het stukje waar ik het had over de Homeostase. Homeostase is de eigenschap van organismen om inwendig het fysiologisch evenwicht te bewaren bij verstoring, ter herinnering. Sporten verstoort jouw homeostase. Je hartslag is tijdens het sporten hoger. Je hart pompt dus harder dan normaal, je longen zijn hard aan het werk, je spieren gaan stuk en eigenlijk alles in jouw lichaam wordt verstoord. Jouw ECS kan er voor zorgen dat jouw fysiologisch evenwicht weer wordt hersteld door je minder last te laten hebben van bijvoorbeeld pijn en ontstekingen en zorgen in je hoofd tijdens je rust periode. Hoe sneller jouw volledige rust in jouw lichaam en geest is terug gekeerd, des te langer jouw rust periode kan duren. Dat is waar CBD net dat beetje helpt om je sneller te laten herstellen van intensieve arbeid. Het is dus een kwestie van tijd in dit geval. CBD is dus geen magisch stofje wat jou het lichaam van een superheld geeft, maar laat je sneller terugkeren naar jouw homeostase waardoor je een langere rust periode krijgt die jouw herstel bevordert. Ook hier geld natuurlijk dat je niet heel ver van je normale homeostase af moet zitten. Heb je bijvoorbeeld een ernstige blessure opgelopen tijdens het sporten dan zal je niet zo snel in balans (terug in je homeostase) komen. Je lichaam heeft dan een langere tijd nodig om te herstellen. De juiste voeding, hydratatie en bijvoorbeeld een goed bed en niet te veel afleiding door geluid, licht en beeldschermen zijn natuurlijk een must tijdens jouw rust periode. Zonder die voorwaarden doet CBD je natuurlijk niet sneller herstellen. 

CBD vermindert pijn

In de eerder beschreven video heb je kunnen zien dat CBD de TRPV1-receptor activeert. De TRPV1 is een ionkanaal dat betrokken is bij vele soorten pijn. Stoffen die een receptor activeren noemen we ook wel antagonisten. Een antagonist is een stof die zich bindt aan een receptor zonder een biologische respons op te roepen, en daarmee de werking van een agonist dempt of bij verzadiging van de receptor zelfs verhindert. Zoals een agonist een respons veroorzaakt, blokkeert een antagonist die respons. De respons waar we het hier over hebben is dus pijn. Tot zover de theorie,, nu de praktijk. Sporters zijn geen vreemde als het gaat om het omgaan met pijn. Spier- en gewrichtspijn in het bijzonder. Wanneer die pijn inderdaad een gewone spierpijn is door de belasting op jouw lichaam door jouw activiteit dan helpt CBD prima om die pijn te verminderen tijdens of na het sporten. Terugkomend op de voorgaande claims stress en herstel; voel je minder pijn dan geeft dat minder stress, heb je minder stress dan rust en herstel je beter. Ben je volledig uitgerust, heb je geen stress en geen pijn dan ben je in balans. Homeostase, weet je nog? Het is echter wel zo dat ook bij pijn je niet heel ver van die homeostase af moet zitten. Scheur je een spier of een pees af, breek je één van je botten of heb je zoals ik een verregaande slijtage in je gewricht dan helpt CBD niet genoeg om je in jouw homeostase te brengen. Dan is daar een langer herstel, een behandeling van de fysiotherapeut of zelfs een chirurgische ingreep voor nodig. In mijn geval zelfs een vervanging van het totale knie gewricht. Ik heb het lang kunnen rekken met CBD om weer dicht bij de homeostase te komen, maar natuurlijk slijt de knie verder en verder en zit ik inmiddels zo ver van de balans af, dat een ingreep noodzakelijk is. Kortom ook bij pijn helpt CBD, maar het is geen verdovend middel. Wel lekker als dat kleine pijntje jou tijdens het sporten niet hindert natuurlijk. Dan kan jij je bijvoorbeeld concentreren op je techniek.