Foto: www.voeding-en-fitness.nl

Sport- en voedingssupplementen worden verkocht in sport supplementen winkels, natuurwinkels, drogisterijen, via online webwinkels en tegenwoordig ook in de supermarkt en nemen steeds meer in populariteit toe. De producten worden geladen met veelbelovende claims omtrent de werkzaamheid van het product. De supplementen worden veelal uit natuurlijke producten gewonnen, zoals planten, vruchten en groente, maar ook worden er synthetische voedingsstof toegevoegd die niet in de natuur voorkomen en in een laboratorium zijn gemaakt.

De schijf van 5 is in 2016 geüpdatet naar de schijf van 7. De nummer 6 in de schijf zijn supplementen en daarmee lijken supplementen essentieel in onze dagelijkse voeding. 

Wat is een supplement:

De letterlijke betekenis volgens de Dikke van Dale:

sup·ple·ment (het; o; meervoud: supplementen)

1 bijvoegsel, aanvulsel

Met een supplement vul je aan. Aanvullen doe je op een gezonde voeding en een actieve levensstijl. Dat is de basis! Supplementen kunnen nooit een vervanging voor voeding zijn en zijn zeker nooit bedoeld om te genezen! 

Toch maken veel, of eigenlijk alle, supplementen producenten wel een claim op het gebied van gezondheid of je prestatie afhankelijk van het hoofd- of neven ingrediënt die aan het product is toegevoegd.. Ik licht een aantal veelgebruikte claims van een paar ingrediënten, zowel natuurlijk (uit planten) als synthetisch (kunstmatig bereid uit chemische verbindingen) uit die je heel vaak tegenkomt in de ingrediënten lijsten van veel sportsupplementen:

Creatine:

Gaat vermoeidheid en verzuring tegen, meer spiermassa, liften met zwaardere gewichten, je wordt sterker.

Eiwit / Wei:  zowel plantaardig uit bijvoorbeeld geelerwten als die afkomstig van een bijproduct dat ontstaat bij de productie van kaas uit koemelk. 

Fit & sterk, fitter en gezonder, verbeterde spier aanmaak & herstel, opbouw van spieren, helpt bij het afvallen, 

Caffeine: 

Directe energie, extra kracht, meer uithoudingsvermogen, meer focus, snellere reactie, verbetert geheugen, snellere calorie verbranding, explosiever en langere focus en je hersens werken sneller.

Valeriaan: 

Kalmerend effect, hogere slaapkwaliteit, betere prestaties, beter herstel.

Mineralen: zoals Calcium, Magnesium, Fosfor, Kalium, Natrium, Chloor, Zink, Koper: 

Herstel spieren, meer kracht, grotere explosiviteit, verhoging van de training intensiteit, voorkomt of tegen spierpijn, verhoogde weerstand tegen spanning en stress, versterking van het geheugen en concentratievermogen.

BCAA’s / Glutamine / Aminozuren: 

Vermindert spierpijn en versnelt spierherstel, kan de vetverbranding stimuleren, helpt de bloedsuikerspiegel te verlagen, bevordert de spiergroei, verminderen van complicaties die verband houden met leverziekten, vermindert vermoeidheid, goed voor de gewrichten, goed voor de opbouw van kraakbeen.

Vitamines: (bron: Voedingscentrum)

Vitamine A: Goede werking van de ogen en het afweersysteem, gezond houden van de huid.

Vitamine D: Behoud van sterke botten en tanden, goede werking van de spieren en het afweersysteem, opname van calcium uit de voeding.

Vitamine E: antioxidant

Vitamine K: Goede bloedstolling, behoud van sterke botten.

Thiamine (vitamine B1):Vrijmaken van energie uit de voeding, goede werking van de hartspier, het zenuwstelsel en de hersenen.

Riboflavine (vitamine B2): Vrijmaken van energie uit de voeding, gezond houden van de huid.

Niacine (vitamine B3): Vrijmaken van energie uit de voeding, gezond houden van de huid, goede werking van het zenuwstelsel en de hersenen.

Pantotheenzuur (vitamine B5): Vrijmaken van energie uit de voeding.

Vitamine B6: opbouw en afbraak van aminozuren, regelen van de werking van bepaalde hormonen, nodig voor groei, een goede werking van het afweersysteem en het zenuwstelsel.

Biotine (vitamine B8): Vrijmaken van energie uit de voeding, behoud van een normale huid en normaal haar, normale werking van het zenuwstelsel.

Folaat (vitamine B11): Groei en goede werking van het lichaam, draagt bij aan aanmaak van witte en rode bloedcellen, verkleint de kans op geboorteafwijkingen.

Vitamine B12 (cobalamine): Aanmaak van rode bloedcellen, goede werking van het zenuwstelsel.

Vitamine C: Antioxidant, behoud van de weerstand.

Omega 3: EPA & DHA is goed voor het hart, draagt bij tot de instandhouding van de normale bloeddruk, goed voor het behoud van gezonde triglyceridengehalte in het bloed.

Kurkuma / Curcumine: krachtige antioxidant die het lichaam helpt beschermen tegen vrije radicalen.

Boswellia Serrata: Draagt bij een goede maag-darmwerking, draagt bij aan soepele gewrichten en gezonde luchtwegen, zorgt mede voor een goede geestelijke balans,goed voor het hart en draagt bij tot de instandhouding van normale bloedcholesterolgehalten, voor een normale menstruatie en goed voor de mannelijke vruchtbaarheid.

Mag een supplement een voordeel claimen?

Dat zijn nogal wat claims die bij al deze ingrediënten gemaakt worden. Niet alle genoemde claims mogen gemaakt worden en zijn niet door het EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) goedgekeurd. De goedgekeurde claims, claims die nog in onderzoek zijn en niet goedgekeurde claims doen je toch geloven dat het allemaal ingrediënten zijn die goed voor je gezondheid, lichaam en/of hersenen zijn. Er wordt ook vaak gedacht bij deze ingrediënten; baadt het niet schaadt het niet. Dat is ook een onterechte aanname. Overdaad schaadt wel degelijk bij veel van deze, op het eerste oog, onschuldige stoffen en vaak is er ook sprake van een interactie met medicijnen. Caffeine, Valeriaan en Boswellia Serrata zijn daar voorbeelden van. Ook Grapefruit, Knoflook, Groene Thee, Kurkuma en Ginseng kan je niet zomaar gebruiken als je medicijnen slikt. Overleg met je huisarts is altijd noodzakelijk als je medicijnen gebruikt en supplementen wilt gaan gebruiken, maar ook welke voeding je tot je neemt.

Sporten betekend dat je goed voor je lichaam moet zorgen. Dat doe je door gezond en gevarieerd te eten (schijf van 5) en voldoende te rusten om goed te herstellen. Rust betekend niet alleen rust voor je lichaam, maar ook mentale rust om stress te vermijden. Daarmee wordt je fit, sterk en soepel en bouw je een hogere weerstand tegen ziektes en infecties op. 

De genoemde selectie van ingrediënten die je vaak in sport supplementen tegenkomt vallen dus tegenwoordig in de geüpdate schijf van zeven in schijf 6. De update is in 2016 gedaan omdat we niet al deze stoffen met onze hedendaagse eet gewoonte in voldoende mate tot ons nemen. 

Ik hoop dat je door dit gelezen te hebben je de importantie en het juiste gebruik van supplementen goed begrijpt. Dat je de claims op de juiste waarde kan schatten en dat je altijd goed de verschillende natuurlijk en synthetische ingrediënten in sport supplementen bestudeerd en weet wat je tot je neemt. Als het goed is ligt je mindset nu op supplementen die in de sport gebruikt worden en noodzakelijk kunnen zijn om aan te vullen daar waar je deze te weinig uit je dagelijkse voeding haalt.